Zielona Góra – południowa część śródmieścia

Trasa wychodzi poza obręb średniowiecznego miasta i prowadzi przez rozwijające się od XV w. jego przedmieścia: Krośnieńskie, Kożuchowskie i Wrocławskie. Zapoznać się tu można z niektórymi obiektami, kształtującymi oblicze miasta do końca XVIII w.
Rozwój gospodarczy miasta w XV w. i związany z tym wzrost jego ludności, przyczynił się do powstania przedmieść. Pierwsze rozwinęło się zapewne wzdłuż szlaków handlowych, a więc dzisiejszej ul. gen. Karola Świerczewskiego, pl. Jana Matejki i ul. Ciesielskiej. Stąd też rozpoczynamy naszą wędrówkę.
Pl. Jana Matejki, o kształcie zbliżonym do trójkąta, zabudowany nieciekawymi kamieniczkami, w ramach ostatnich prac rewaloryzacji śródmieścia, otrzymał oryginalną kolorystykę, zaprojektowaną przez zielonogórskiego plastyka, Ryszarda Kiełba. Artysta wyszedł z założenia, że jeżeli plac nosi imię wielkiego malarza, to warto ten fakt wykorzystać. Na fasadzie jednej pierzei placu namalował panoramę starej Zielonej Góry, na drugiej winne wzgórza, na trzeciej pejzaż zielonogórski widziany z Parku Winnego. Tak więc kolorystyka tego placu, utrzymana w konwencji realistycznej, dodaje monotonnej dotychczas, nużącej zabudowie placu nowych wartości estetycznych.
U zbiegu ulic: Drzewnej, Ciesielskiej i gen. Józefa Sowińskiego, znajdował się dawny Rynek Drzewny, o nieregularnym kształcie, od XVII w. służący handlowi drewnem. Plac ten, wraz z ulicą wybiegającą z niego łukiem, stanowił połączenie dawnego Przedmieścia „Na Piasku” z osadą przedlokacyjną.
Pl. Pocztowy (dawny Nowy Rynek) założony u wylotu Nowej Bramy przy Wieży Łaziennej, równolegle do pd. linii murów, na osi traktu handlowego wybiegającego z Rynku ul. Krawiecką i dalej na ul. gen. Władysława Sikorskiego (dawne Przedmieście „Na Piasku”).


Nowy Rynek w XVII w. spełniał określoną funkcję handlową, skoro nazwano go Rynkiem Garncarskim. Na rogu dzisiejszego pl. Pocztowego i ul. gen. Władysława Sikorskiego wybudowano w 1692 r. gmach, późniejszy Dom Powiatowy, który był do przebudowy w 1816 r. najbardziej reprezentacyjną budowlą w Zielonej Górze. Jak wspominają miejscowi kronikarze, tu podejmowano dostojnych gości miasta.
Z końca XVII w. Zielona Góra znalazła się na ważnym szlaku pocztowym Europy, biegnącym z Antwerpii przez Hamburg, Berlin do Wrocławia i Wiednia. Z tej więc przyczyny gościła w swych murach wielu podróżnych, często ważne osobistości, a nawet koronowane głowy. Częstymi gośćmi tutejszego Domu Powiatowego byli królowie pruscy. Wielokrotnie zatrzymywał się na krótki odpoczynek August II Mocny i jego syn August III, w swych podróżach do Polski. W lipcu 1800 roku stanął na kilkudniowy pobyt amerykański rezydent na dworze berlińskim, Quincy Adams, późniejszy prezydent Stanów Zjednoczonych Ameryki. Pod koniec 1815 r., podczas podróży do Berlina, zatrzymywał się car rosyjski Aleksander I, a w czerwcu 1829 r. car Mikołaj I.
Drugim obiektem, od wieków związanym z placem, była poczta – stąd od XVIII w. nazwa pl. Pocztowy. Pierwszy urząd pocztowy mieścił się w zach. pierzei rynku, przy dzisiejszej ul. Jana Sobieskiego. W pocz. XVIII w. przeniesiono pocztę w to miejsce, gdzie obecnie mieści się Obwodowy Urząd Telekomunikacyjny. Dzisiejszy budynek pochodzi z pocz. XX w.