Kraków: Szlak Bielański

2. Od 1260 r. do XIV w. Istniejące w poprzednim okresie budowle zostały nieomal doszczętnie zniszczone, prawdopodobnie w 1260 r., wskutek najazdu Tatarów. Opat Kosmas, za poparciem Leszka Czarnego, klasztor nie tylko odbudował ale również znacznie powiększył. Klasztor ten przylegał do kościoła od południa; w dzisiejszych zabudowaniach zachowały się dolne partie murów jego skrzydła wschodniego, i zachodniego, a z południowego skrzydła (ówczesny refektarz) – tylko fundamenty. Kosmas zapewne wzgórze klasztorne obwarował i otoczył murem z basztami. Odbudowano też kościół, z którego w obecnych krużgankach można podziwiać dwie półkolumny z pięknymi głowicami. W 1943 r. architekt Adolf Szyszko-Bohusz odkrył w przedsionku, ukryty dotąd pod tynkiem – typowy romański portal z piaskowca, ponacinany szablami rycerstwa, w jego głębi widoczne są ówczesne schody. Inne budynki były nadal drewniane.


3. XIV i XV w. Na miejscu dotychczasowego zbudowano nowy, obszerny kościół gotycki, ale bez wież (opat Maciej Skawinka). Z tego kościoła do dziś zachowały się fundamenty, szkarpy i dwa okna w prezbiterium, schody na piętro – po prawej stronie przedsionka do zakrystii; skarbczyk, w którym znaleziono zespół monet z przełomu XIV i XV w. oraz polewaną płytę posadzkową z wyobrażeniem Gryfa. Zbudowano też obecny, krzyżowo sklepiony, kapitularz (renesansowa polichromia jest, oczywiście, późniejsza). Koło kapitularza, od strony krużganków w dzisiejszych czasach odsłonięto spod tynku ówczesną gotycką ścianę z niezidentyfikowanymi dotychczas gotyckimi napisami. Klasztor otoczono nowym murem.
4. Koniec XV w. i XVI wiek. Drewniane podcienia klasztoru opat Andrzej Ożga przebudował na istniejące do dziś sklepione drużganki o ostrych łukach. Natomiast opat Hieronim Krzyżanowski nadał klasztorowi charakter renesansowy, przestronny i wytworny (1568 r.), wzmocnił również jego obronność. Pod koniec XV w. powstała opatówka, przebudowana następnie w 1578 r.; zamyka ona dziedziniec klasztorny od północy.
5. XVII i XVIII w. Jeden z opatów-komendatariuszy, Stanisław Łubieńśki, należący zresztą do najbardziej zasłużonych opatów tynieckich, w latach 1618-22 nieomal od fundamentów przebudował kościół, zniósł wszystkie istniejące wcześniej budynki drewniane, a na ich miejscu, przeważnie w południowej części wzgórza, wystawił nowe, murowane, piętrowe. Ponieważ dotychczasową architekturę uznał Łubieński za niemodną, dlatego ślady dawnych budowli zachowały się tylko dzięki przypadkowi. Dominującym stylem stał się barok. Z 1620 r. pochodzi wykuta w skale, głęboka do około 40 m studnia na dziedzińcu, z drewnianym dachem, umocowanym na 8 słupach bez użycia gwoździ. W tej postaci, z niewielkimi już zmianami, wzgórze dotrwało do naszych czasów.