Kraków: Szlak Bielański

PIEKARY. Nazwa wsi pochodzi od ciążącego kiedyś na jej mieszkańcach obowiązku wypieku chleba na dwór książęcy w Krakowie. Na wzgórzu Na Okrążku (Stróżnica, tuż przy wsi, na południe od niej) znaleziono prymitywne przedmioty z kamienia, należące do tzw. przemysłu piekarskiego, jednego z najstarszych znanych na terenie dzisiejszej Polski (starszy paleolit, ponad 100 000 lat temu). To i inne stanowiska archeologiczne w Piekarach (koło Okrążka, Na Gołąbcu, Jaskinia Nad Galoską – w skałach opadających bezpośrednio do Wisły) wykazują ciągłość osadniczą tych terenów przez kilkadziesiąt tysięcy lat.

Piekary
Piekary

W 1931 r. na szczycie wzgórza Na Gołąbcu nad Wisłą (około połowy odległości od Piekar do Ściejowic wzdłuż Wisły – ostatnie skalne wzgórze) przeprowadzono badania archeologiczne. Zachowane ślady wskazują, że istniały tu trzy kolejne budowle warowne. Pierwszy drewniany gród z końca XII w. zniszczył pożar. Na tym samym planie wzniesiono drugi, również drewniany, który uległ dwukrotnemu pożarowi. Rozpoczęto budowę kolejnego, już murowanego zamku, ale na innym planie. Budowy jednak nie zakończono. Czyj to był zamek i po co budowany? Do tej pory nie dowiedziono. Przypuszcza się jednak, że z początkiem XIII w. wzniósł go Konrad Mazowiecki i że na jakiś czas osadził w nim kilkuset wojowników. Zapiski kronikarskie bowiem podają, że wystawił on zamek „w pobliżu Tyńca”, a Długosz nieco ściślej stwierdza: „w pobliżu klasztoru tynieckiego na przeciw Wisły”. Odkopane resztki murów ponownie zasypano, aby nie ulegały dalszemu niszczeniu. Wzgórze to otoczone jest podwójnym rzędem wałów i fos.
We wrześniu 1793 r. w Piekarach nastąpiło spotkanie Kościuszki z gen. Józefem Wodzickimi i tu prowadzili oni tajne rozmowy, przygotowujące insurekcję 1794 r.