Beskid Żywiecki jest najwyższą grupą górską Beskidów Zachodnich (najwyższy szczyt, Babia Góra, sięga 1725 m npm). Na zachodzie oddziela go od Beskidu Śląskiego doliny Soły i Przełęcz Zwardońska (686 m). Od północy graniczy z Beskidem Średnim poprzez doliny: Koszarawy, Pewli, Lachówki i Skawy. Według niektórych poglądów Lasek (871 m), Cicha (851 m) i Solnisko (848 m) należą do Beskidu Średniego, a granica pomiędzy Beskidem Średnim i Żywieckim przebiega doliną górnej Koszarawy, Stryszawki i Skawy. Od wschodu Beskid Żywiecki sąsiaduje z Gorcami przez Przełęcz Sieniawską (711 m), przez którą przebiega linia kolejowa Kraków — Zakopane. Większość opadających na południe stoków głównego grzbietu leży w Słowacji, w dorzeczach Kisuczy oraz Białej i Czarnej Orawy, nosząc tam nazwę Beskidów Słowackich. Przez Beskid Żywiecki przebiega główny wododział karpacki: wody z północnych stoków spływają do zlewiska Bałtyku, a z południowych do Dunaju.
Beskid Żywiecki dzieli się na kilka mniejszych grup górskich. Od zachodu poczynając, są to: grupa Wielkiej Raczy (1236 m), Pilska (1557 m), Babiej Góry (1725 m), łącząca się z Pasmem Jałowieckim (Jałowiec 1110 m) i pasmem Polic (Polica 1369 m) oraz pasmo Żeleźnicy (913 m), zwane też Podhalańskim. W użyciu bywa też szereg innych podziałów omawianego obszaru górskiego.
Niewątpliwie najbardziej atrakcyjnym dla turysty jest masyw Babiej Góry, wznoszący się wysoko ponad przeciętny poziom beskidzkich wierchów. Najwyższe partie masywu obejmuje Babiogórski Park Narodowy, liczący 1703 ha powierzchni. Pozostała część Beskidu Żywieckiego, choć nie wznosi się ponad górną granicę asów (z wyjątkiem Pilska), również zaliczana jest do najpiękniejszych gór Polski.
Nazwa Beskid Żywiecki sugerować może, że góry te leżą na terenie historycznej Żywiecczyzny. Tak jednak nie jest. Np. otoczenie doliny Skawicy wchodziło w skład starostwa niegrodowego w Lanckoronie, a więc było tak zwaną króląwszczyzną. Pasmo Podhalańskie natomiast, jak z samej nazwy wynika, leży częściowo na terenie Podhala. Południowe jego stoki, jak i południowe stoki Babiej Góry, opadają ku polskiej części Orawy. Stąd też zwiedzając Beskid Żywiecki turysta jeszcze i dziś dostrzeże regionalne różnice oraz bogactwo form budownictwa ludowego. Nie zawsze są to zabytki tej miary, co kościół drewniany w Łękawicy z XVI wieku. Ale i te uważane za mniej wartościowe pod względem artystycznym wiele znaczą, gdyż bez nich krajobraz wioski czy miasteczka byłby znacznie uboższy i mniej ciekawy.
Największe nagromadzenie zabytków kultury duchowej i materialnej znaleźć można w najstarszym rejonie osadniczym — Kotlinie Żywieckiej, a przede wszystkim w samym Żywcu. Żywiec wytworzył zresztą swoistą kulturę mieszczańską; przejawem tej odrębności jest piękny strój, zwłaszcza żywieckich mieszczek, które paradują w nim podczas procesji Bożego Ciała. Żywiecczyzna posiada nadto do dziś wielu twórców, którzy przynależą do kręgu kultury ludowej. Są to rzeźbiarze, wytwórcy zabawek drewnianych, a także bibułkarki, wyplatające z kolorowej bibułki fantazyjne kwiaty i ozdoby.
Osobnym, interesującym tematem są dzieje tych ziem podczas minionej wojny. Wielkie, trudno dostępne obszary leśne gór były dogodnym schronieniem dla partyzantów.
Różnorodność krajobrazów i architektury, nieodparty urok gór pięknych o każdej porze roku sprawia, że Beskid Żywiecki warto poznać dokładniej i każdy chętnie tu powraca.
Tag: Kolonie w Beskidach